Page 6 - แนวทางการดูแลวัยรุ่นที่มีภาวะซึมเศร้า (CPG)

สรุป แนวทางการดูแลวัยรุ นที่มีภาวะซึมเศร า

Clinical Practice Guideline for ไม รุนแรง ปานกลางถึงรุนแรง
Adolescents with Depression

ให การรักษาด วยยา (ข อแนะนำที่ 8, 9 หน า 23-24)

ควรมีระบบคัดกรองวัยรุ นทั่วไปป ละ 1 ครั้ง วัยรุ นที่มีความเสี่ยง ควรได รับการประเมิน - ให การรักษาด วยยา SSRI โดยใช fluoxetine เป¨น
1. พาเข ารับบริการสถานบริการพยาบาล
ที่สามารถให การดูแลแบบผู ป วยในได หรือ
มีจิตแพทยเด็กและวัยรุ น กรณีผู ป วยฉุกเฉิน
จะได รับการตรวจทันที
2. โทรแจ งสายด วน 1669, 1300
รับตัวนำส งสถานพยาบาล
เจ าหน าที่มูลนิธิ/
(ข อแนะนำที่ 1, หน า 15) เพื่อคัดกรองภาวะซึมเศร า
ภาคประชาสังคม/
เครือข ายครูข างถนน ทางเลือกแรกเริ่มที่ 10 มก.ต อวัน อาจปรับเพิ่มเป¨น
พบปญหา
จัดทำระบบคัดกรองในชุมชน โรงเรียน (ข อแนะนำที่ 2, หน า 16) 20 มก.ต อวัน แล วรอดูผลการตอบสนอง 4 สัปดาห
หรือสถานพยาบาล โดยเลือกใช วัยรุ­นที่มีความเสี่ยง เช­น มีประวัติโรคจิตเวช โรคเรื้อรัง จึงค อยเพิ่มขนาดยาหากไม ได ผล และถ าไม ได ผล
แบบประเมินภาวะซึมเศร าในวัยรุ­น (PHQ-A) ควรได รับการประเมินโดยใช HEEADSSS ช วยเหลือประคับประคองจิตใจ ไม ดีขึ้น ใน 6-8 สัปดาห อาจเปลี่ยนเป¨น SSRI ตัวที่สอง
(อายุ 11-20 ป‹) หรือ CDI (อายุ 7-17), และคัดกรองภาวะซึมเศร าตาม (ตามคำแนะนำที่ 6) หรือยากลุ ม SNRI หรือส งต อ
CES-D (อายุ 15-18) ข อแนะนำที่ 1 นัดติดตามอาการในเวลา - หลังจากให ยาแล วได ผลควรให ต อเนื่องเป¨นเวลา
2-4 สัปดาห
6-12 เดือน จนหายขาด ป‡องกันการเป¨นซ้ำ
ให การรักษาด วยจิตบำบัด (ข อแนะนำที่ 10 หน า 25)
ให การรักษาด วยจิตบำบัดแบบ CBT หรือ IPT ร วมกับ
ผลคัดกรองเป นบวกหรือมีอาการน าสงสัยภาวะซึมเศร า การใช ยาหรือทำจิตบำบัดก อนและให ยาร วมด วย
ดีขึ้น ถ าไม ดีขึ้น

รับไว ในโรงพยาบาลถ ามีพฤติกรรมฆ าตัวตาย หรือ
ประเมินเพื่อวินิจฉัยภาวะซึมเศร
า มีโอกาสเกิดอันตรายต อตนเองหรือผู อื่น

(ข อแนะนำที่ 3 หน า 17) ส งต อในกรณีที่ไม มีความพร อมในการรักษา
ซักประวัติ (จากทั้งวัยรุ
นและผู ปกครอง) ตรวจร
างกาย ตรวจสภาพจิตประเมินความเสี่ยงต
อการฆ
าตัวตาย

และอาจใช แบบประเมินการฆ
าตัวตาย 8Q
ติดตามการรักษาอย างต อเนื่องจนผู ปวยไม มีอาการของภาวะซึมเศร า
และสามารถใช ชีวิตประจำวันได ตามปกติ
วินิจฉัยตามเกณฑ การวินิจฉัยภาวะซึมเศร
า และวินิจฉัยแยกโรค (ข อแนะนำที่ 11 หน า 26)
(ข อแนะนำที่ 4 หน า 19) ควรติดตามการรักษาอย างต อเนื่อง อาจใชแบบประเมินติดตามอาการ เช น PHQ-A, CDI
หรือ CES-D หากผูป‰วยมีอาการแย ลง พิจารณาส งต อผูเชี่ยวชาญ
ให การวินิจฉัยภาวะซึมเศร า

ผู ป วยที่อาการดีขึ้น หรือวัยรุ นทั่วไปที่ผลการคัดกรองภาวะซึมเศร าเปนลบ
ประเมินความรุนแรง และการสูญเสียหน
าที่ในชีวิตประจำวัน และโรคร‚วม ควรได รับการส งเสริมป€องกันภาวะซึมเศร า
(ข อแนะนำที่ 5 หน า 20)

ให การรักษาภาวะซึมเศร า วัยรุ นทุกคนควรได รับการส งเสริมทักษะชีวิต (universal prevention)

(ข อแนะนำที่ 12 หน า 27)
ควรมีการส งเสริมทักษะชีวิตในโรงเรียนและชุมชน ได แก ทักษะการแก ไขปญหา
ให ความรู แก วัยรุ นและผู ปกครอง และช วยเหลือประคับประคองจิตใจ (ข อแนะนำที่ 6 หน า 22) การจัดการอารมณ และความเครียด การสื่อสาร และการสร างสัมพันธภาพ
- ให ความรู เกี่ยวกับลักษณะทางคลินิกและสาเหตุของภาวะซึมเศร า
- แนะนำการปฏิบัติตัวของวัยรุ น การดำเนินชีวิตประจำวัน ออกกำลังกาย สุขภาวะการนอนหลับ เฝƒาระวังและปƒองกันวัยรุ นที่มีความเสี่ยง (targeted prevention)

จัดการความเครียดและการแก ป‡ญหา ทำกิจกรรมเพิ่มความสุขและความสำเร็จง ายๆ ในชีวิต (ข อแนะนำที่ 13 หน า 27)
- แนะนำการเพิ่มปฏิสัมพันธŽและแก ไขป‡ญหาความขัดแย งในครอบครัว และเฝ“าระวังความเสี่ยง ควรมีระบบเฝ‡าระวังและป‡องกันภาวะซึมเศร าสำหรับวัยรุ นกลุ มเสี่ยงในโรงเรียน ได แก การให ความรู เรื่องภาวะซึมเศร า

ต อการทำร ายตนเอง การแก ไขปญหากับเพื่อนหรือครอบครัว การเสริมสร างพลังเข มแข็งทางจิตใจ (resilience) การปรับความคิด
วางแผนการรักษาตามระดับความรุนแรงของโรค (ข อแนะนำที่ 7 หน า 23) การป‡องกันและเฝ‡าระวังการฆ าตัวตาย และควรมีการส งเสริมทักษะการเลี้ยงดูวัยรุ นและการแก ไขปญหา
ความขัดแย งในครอบครัว รวมทั้งระบบการดูแลวัยรุ นที่เจ็บปœวยแบบองค รวม

หน้า 4 แนวทางการดูแลวัยรุ่นที่มีภาวะซึมเศร้า